30 aña frakaso tratado ku Venezuela

Esaki ta e historia di kon 30 aña pasá un tratado komersial ku Venezuela a frakasá pasombra nos a faya ku palabrashonnan internashonal. E lo a bira nos promé tratado komersial. Awe, ketu bai nos no tin tratado. No a drecha nos fayo.

Na novèmber 1987 e Minister Antiano di Komersio ta bai Venezuela pa proponé un tratado komersial di frontera ku Venezuela. E siguiente luna Venezuela ta bishitá Kòrsou i Aruba i ta elaborá un proposishon ekstenso pa liberalisá komèrsio ku e frontera di Venezuela kitando tur derechi di importashon i otro bareranan. Ekspertonan di Embahada di Reino na Caracas sinembargo ta konkluí ku bou di ningun sirkunstansia por sera un tratado komersial mientras ku nos no korehí nos fayonan ku e Organisashon Mundial di Komèrsio (WTO). Ta resultá ku nos a faya ku WTO dor di introdusí un maneho di protekshon di merkado ku oumento di tarifa i prohibishon di importashon ku tabata kontra tur regla. E Minister Antiano ku tabata e arkitekto di protekshon, rabiá ku e Hulandesnan ta konsultá un eksperto internashonal ku ta duna Ulanda rason. Durante di e siguiente enkuentro na Willemstad (12-14 yüni 1989) a para e kòmbersashonnan. Na lugá di korehí nos fayonan, e Minister Antiano ta konsentrá riba e merkado chikí lokal i sigui kibra ku regla internashonal. Awe, konsekuentemente nos ta isolá komersialmente.

Na 1948 nos pais a bira miembro di General Agreement on Trade and Tariffs (GATT) ku awor ta karga e nòmber WTO, ku a lanta hustamente pa fasilitá tratadonan komersial a base di reglanan transparente. Paisnan grandi i chikí a firma te awor mas ku 500 tratado komersial (di merkansia i e sektor di servisio). Ta remarkabel ku nos a sakrifiká nos posibilidatnan pa ta parti di merkadonan di miones di hende i konsentrá riba un merkado interno di 150 mil hende. Mas remarkabel ta ku nos no a logra rektifiká nos fayonan lokual ta hasi nos un di e tiki paisnan na mundu sin tratado komersial den un mundu globalisá.

Ta den e kuadro aki na 2005 komo Minister mi a kita e delaster bastion di protekshon. E fayonan ku WTO ainda tei. Komo mandatario despues di hopi sakrifisio i tempu, mi a yega asina leu ku ta riba dos punto so tabatin tin diferensia di opinion ku Gobièrnu di Merka, nos partner komersial prinsipal ku kende mester negoshá. Sinembargo pa mas ku un aña nos no a tuma kontakto ku outoridatnan Merikano riba e dossier aki. Ta di spera ku nos ta realisá ku kresementu ekonómiko duradero no ta posibel den isolashon komersial.

*Algun dato ta basá riba archivo di Minister di Reino di Relashonnan Eksterior, Hans van den Broek.

Author: alexdavidrosaria

Alex Rosaria is from Curaçao. He has a MBA from University of Iowa. He was Member of Parliament, Minister of Economic Affairs, State Secretary of Finance and United Nations Development Programme Officer in Africa and Central America. He is an independent consultant active in Asia and the Pacific.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: