Nos ta konmemorá e aña aki algun fecha importante di nos historia polítiko: 80 aña demokrasia parlamentario; 70 aña di e promé Konferensia di Mesa Rondó i voto universal; i 190 aña ku e Konseho Munisipal a sinta. Normal, e fechanan aki lo a bin, bai sin mashá atenshon pa nan. Mi ta trata na yena e buraku.
Den dos referèndèm (1993 i 2005) Kòrsou por a skohe pa bira un munisipio Ulandes. Na ámbos okashon e opshon no a haña sufisiente akohida. Lokual hopi no sa ta ku entre 1 mart 1828 pa 15 aprel 1833 nos tabatin un gobièrnu munisipal. Promé ku sigi ta bon pa deskribí e konteksto polítiko den kua a krea un munisipio.
Na 1815 Inglatera a duna Ulanda e islanan Karibense bèk despues di vários aña di okupashon Ingles. Den mesun aña Ulanda a krea tres kolonia: Curaçao en onderhorigheden Bonaire en Aruba; Sint Eustatius en onderhorigheden Sint Maarten en Saba i por último, Suriname. Despues di tempu Den Haag a bin konsiderá e struktura kostoso i kompliká pa goberná. Na 1828 Ulanda ta konstruí un sólo kolonia konsistiendo di e islanan Karibense huntu ku Sürnam. ‘De West’ tabata goberná pa un Gobernadó General na Paramaribo. Den e struktura aki, Curaçao en onderhorigheden tabatin un Raad van Policie, na kabes un Direkteur ku mester a raportá na Paramaribo. Ambisiosamente a disidí di krea un otro nivel di gobernashon, esta un Konseho Munisipal (KM) nombrá ku un (1) Presidente na kabes, dos (2) diputado i kuater (4) konsehal.
E Konseho Munisipal tabata ubiká den Kas Munisipal kaminda awe ta e edifisio di K.N.S.M. den Heerenstraat. E promé presidente tabata Sr. H. Schotborgh i e di dos, Sr. Theodorus Jutting (wak foto). E tareanan di e KM tabata solamente di índole atministrativo i di kuido di iglesianan, kasnan di kuido pa hende pober, leproso o ku enfermedat mental. Den práktika sinembargo e KM tabata mas tantu okupá ku ponementu di preis máksimo pa pan, karni di baka, porko, karné i turtuga.
E lokual a hasi e KM un ilushon pa esnan ku a kere den desentralisashon ta falta di outoridat pa aktua. Tur ‘desishon’ di e KM tabata provisorio te na momentu ku esaki keda aprobá pa Raad van Policie i despues esaki mester a bai te Paramaribo pa ratifikashon. Por konkluí ku siendo un munisipio, outomátikamente ta nifiká ku bo espasio pa tuma desishon ta limitá.
E KM a stòp di eksistí riba 15 aprel 1833. E miembronan a keda elegantemente gradisí pa nan servisio. Tur tarea di e gobièrnu munisipal a pasa pa e Raad van Policie ku despues a traha lugá pa Koloniale Raad.
Willemstad, Curaçao
Foto 1: Curaçao Ports Authority, Foto 2: bookandjournals online
”Van slavenopstand tot emancipatie”, N.C. Römer-Kenepa; De Curaçaosche Courant Maart 1828-November 1833; “Het voormalig gemeentebestuur op Curaçao”, W.Ch. de la Try Ellis.