Nos no sa ki dia e próksimo elekshon lo tuma lugá na Kòrsou, pero manera kustumber e lo ta riba un djabièrnè. E rason tin hopi ke ber ku iglesia katóliko.
No semper elekshon tabata riba djabièrnè sinembargo. Entre di 1937 pa 1966 tabatin 9 elekshon pa Staten ku a tuma lugá 5 biaha riba djaluna, 2 bia riba djaweps i 2 biaha riba djarason. Despues di 1969 te awe, tur elekshon pa Staten tabata riba djabièrnè ku eksepshon di 2016 ku tabata riba un djarason pa menasa di orkan Matthew riba djabièrnè 30 sèptèmber. Pa loke ta trata elekshon pa Konseho Insular (KI) tur 3 elekshon entre 1951-1962 tabata riba djaluna. Di 1963 te e último elekshon di KI, tur tabata riba un djabièrnè.
E konteksto históriko ta demostrá ku Kòrsou tabata konosé un divishon fuerte alimentá pa un lucha pa poder entre di protestant i katóliko. E élite ku tabata dominá gobernashon i polítika tabata e potestant. Katólikonan tabata defendé e masa ku histórikamente no tabatin poder polítiko i ku te 1949 kasi no tabata kalifiká pa vota. Pa haña poder polítiko i ekonómiko ku desproporshonalmente tabata den mannan no-katóliko, Monseñor Verriet di iglesia katóliko, na 1936 a lanta Partido Katóliko Romano di Kòrsou (CRKP) ku a gana e promé dos elekshonnan. Despues ku CRKP a kibra na 1948, partidonan di ideologia katóliko, Partido Katóliko di Pueblo (KVP) huntu ku Partido Nashonal di Pueblo (PNP) te medio añanan 60, tabata saka mayoria di voto.
Ban bèk pa djabièrnè. Oponentenan di partidonan di ideologia katóliko durante kurso di tempu a kansa ku iglesia katóliko tabata malusá su posishon instruyendo su pastornan pa riba djadumingu, bispu di elekshon, pa durante servisio kombensé pueblo pa vota katóliko. Sifranan ta mustra ku di e 8 elekshonnan riba djaluna, un partido di ideologia katóliko a gana 6 biaha!
No-katólikonan, prinsipalmente Partido Demokrat ku a lanta na 1944, a protestá fuertemente kontra e lokual e a mira komo maluso di poder. Ounke ku den komienso tabata difísil, poko poko e konsenshi ku religion no mester mete den asuntunan estatal, a kombensé outoridatnan pa pone elekshon riba djabièrnè. E pensamentu tabata ku kualkier propaganda polítiko di iglesia riba djadumingu pa influensiá e resultado elektoral, por a keda kontra-arestá 4 dia largu promé ku elekshon riba djabièrnè.
Willemstad, Curaçao
Referensia: Asina’ki Pueblo A Vota, Sidney F. Ritter; Staatkundige onwikkelingen der Nederlandse Antillen, Annemarie Kasteel
One thought on “Pakiko ta vota riba djabièrnè?”