Petishon na Reina pa ninga muhé i hende pretu derechi di voto

Siglo pasá algun petishon, -e promé di un grupo intelektual liberal na 1923- a bai Reina Hulandes pa duna nos outonomia i derechi di voto. Poko konosí ta un petishon di 1939 di un grupo di hende pudiente lokal na Reina Wilhelmina pa no duna derechi di voto na muhé i hende di pueblo.

Nos Kiesreglement (1936) a hasi posibel ku pa promé biaha riba 20 desèmber 1937 por a vota pa 10 di e 15 miembronan di Staten. Fo’i ora Dòktor da Costa Gomez a sinta den e promé Staten na aprel 1938 na nòmber di Curaçaosche Roomsch Katholieke Partij (CRKP), e a lucha pa amplia derechi di voto otorgá na 1936 ku tabata solamente pa hòmber di 25 aña òf mas, ku un entrada mensual di por lo ménos f 1,200, ku a paga belasting riba su entrada i ku tabatin un kapasidat intelektual (òf ekibalente) di 7 aña di uitgebreid lager onderwijs (ULO) ku den kaso di duda tabata keda di tèst. Esaki a pone ku solamente 2,100 hòmber por a vota, di kua 60% a nase pafó di Kòrsou. Poblashon total tabata 90,000 alma.

Dòktor den di dos mitar di 1938 a presentá un kambio di den kua erekesito di f 1,200 mensual a keda bahá na f 900 mensual. Dòktor no a logra pasa otro kambio ku e tabata ambishoná ya ku su partido no tabata ke pa e proseso di emansipashon kana muchu lihé. Tambe Staten tabata dividí den katóliko i no-katóliko ku en general tabata fèl kontra emansipashon di hende muhé i hende pretu. E lei a logra pasa 8 (katólikonan) kontra 7 (no-katóliko).

Konsekuentemente riba 29 di òktober 1938 un karta ta bai pa Reina den kua un grupo grandi di firmante ta pidi pa destruí e desishon demokrátikamente tumá. Según e firmantenan si mas hende vota, esaki ta kontra nos demokrasia. Nan miedu: votadónan sin un “denkcapaciteit” i “politieke scholing” no por determiná rumbo di nos pais. Ademas, kambionan pa laga hende muhé i e masa vota ta prematuro.

Den un kontesta di 14 febrüari 1939 Gobernadó Wouters ta ninga e petishon.

E karta tabata firmá pa “koopmannen”, “grondbezitters”, bankero, miembronan di Gobièrnu, miembro di Kámara di Komèrsio. Entre otro: J.A. Correa, Manfred Brandou, Jossy Capriles, Julius Penha, Chas Maduro, Isidore Pinedo, Alvin Delvalle, Julio Jesurún i desena di hende mas.

Un episodio skur. Tristu ta ku awe tin hende ku meskos ku mas di 80 aña pasá ta haña ku ta muchu prematuro ketu bai pa pèrmití derechi igual pa tur hende.

Willemstad, Kòrsou

Fuente: Archivo Nashonal

Advertisement

Author: alexdavidrosaria

Alex Rosaria is from Curaçao. He has a MBA from University of Iowa. He was Member of Parliament, Minister of Economic Affairs, State Secretary of Finance and United Nations Development Programme Officer in Africa and Central America. He is an independent consultant active in Asia and the Pacific.

One thought on “Petishon na Reina pa ninga muhé i hende pretu derechi di voto”

  1. pa ki motibu tin tantu hende cu derecho do voto NO ta bai vota?
    Si bo analisa bo ta mira y tende con tin hopi hende no tin interes ni ta comprende pa kiko!
    pesei nan ta bende nan voto sin sa of kier sa e consekwensia.
    EDUCASHON MESTER BIN NA UN LUDA PROMINENTE DEN BELEID DI NOS GOVERNANTENAN.

    Like

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: