Kapasidat di dirigentenan vs. struktura estatal

Un bista den nos historia ta demostrá ku semper a mira struktura estatal komo e solushon pa nos reto i problemanan. Despues di konkista, Hulandesnan a dirihí nos komo un entidat (semi)hurídiko (i no komo un propiedat privá) primeramente for di Recife, despues Nieuw Nederland i despues Amsterdam. Rònt di 1804 ta organisá nos den un Raad van Policie. Di 1816-1828) e seis islanan ta bira dos kolonia separá (Kolonie Curaçao i Kolonie Sint Eustatius). Di 1820-1845 e dos kolonianan ta djòin kolonia Sürnam ku un sólo Gobernadó na Paramaribo. Di 1828-1833 ta kombertí isla Kòrsou den un munisipio. No satisfecho ku e islanan Hulandes, na 1845 ta hinka tur seis den un sólo konstelashon konosí bou di vários nòmber: 1. Curaçao, 2. Curaçao en Onderhoorige Eylanden, 3. Staatsdeel Curaçao 4. Gebiedsdeel Curaçao i 5. Nederlandse Antillen.

For di despues di Statüt (1954), nos ta esnan ku a kreativo. Ya na 1955 Gezaghebber di Boneiru, Weis de Hasseth ta pidi Konseho Insular para (parsialmente) e outonomia ku Boneiru a kaba di haña pasombra “outonomia lo hiba Boneiru atras”. E ta proponé hasi Boneiru parti di teritorio insular di Kòrsou òf un Federale district van de Nederlandse Antillen.

Despues no tabatin un smak di eiskrim ku nos no a purba: Nieuwe Unie, Mankomunidat, Federashon Kòrsou-Boneiru, Provinsia, Estado Liber i Asosiá, UPG, Munisipalidat, Directe Banden, Koninkrijkseiland, Antia Nobo, Antia Restrukturá, Integrashon den Venezuela, Independensia i loke final di kuenta nos tin, esta Kòrsou Outónomo den Reino for di 2010.

Ketu bai nos ta buska e struktura estatal perfekto, e remedi mágiko ku somehow lo resolvé tur problema ku ni sikiera ta di índole konstitushonal: enseñansa, infrastruktura, mentalidat di kompleho, struktura ekonómiko antikuá, falta di konekshon komershal global.

Na 1938 durante di e delaster reunion di Koloniale Raad, su Presidente, Sr. Jossy Henriquez, a atvertí ku kos no ta drecha ku un struktura nobo. Avanse ta dependé prinsipalmente riba kapasidat di esnan ku ta manehá e struktura.

Garantisá ku e kartanan konosí di defisiensa demokrátiko den Reino (pero no ta papia di nos mes defisiensia demokrátiko), sklabitut, West Indische Compagnie, Calvinisme, i tur tipo di viktimalisashon lo aparesé. Enbes di wak otro den kara i akseptá nos fayonan, nos debilidatnan i traha duru pa bai dilanti.

Willemstad, Kòrsou

Advertisement

Author: alexdavidrosaria

Alex Rosaria is from Curaçao. He has a MBA from University of Iowa. He was Member of Parliament, Minister of Economic Affairs, State Secretary of Finance and United Nations Development Programme Officer in Africa and Central America. He is an independent consultant active in Asia and the Pacific.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: