Konfliko na Ukraina ta mishi ku nos

E impakto di e situashon na Ukraina riba nos bida diario na Kòrsou ta dependé di e pasonan siguiente di Rusia. E motibu pa e agreshon Ruso, ya mi a menshoná.1

E promé paso di Kremlin tabata rekonosé dos teritorio den Ukraina, Donetsk i Luhansk komo independiente i manda mas trupa Ruso pa “mantené pas”. Rusia a usa e strategia aki den su guera ku Repúblika Georgia na 2008, kreando dos teritorio independiente den Georgia, esta Abkhazia i Sur Ossetia ku solamente 5 pais ta rekonosé, entre nan Venezuela i Nicaragua.

Kiko ta próksimo pasonan, ta keda un pregunta. Kremlin lo por invadí hinter Ukraina; e por parti Ukraina na dos i hasi e parti ost teritorio Ruso; pero tambe e por invadí mas pais èks Soviétiko, inkluso Moldova.

Ukraina, un pais di 40 mion hende tin frontera ku Rusia (ost) i ku vários pais di Union Oropeo (EU) (wèst). Kòrsou ta miembro asosiá di Union Oropeo (EU) i Hulanda ta miembro. E konflikto aki no ta “te aya banda”, pero mas serka ku nos ta kera. Por tin konsekuensianan ku ta toka nos bida diario. Ta di lamentá ku no tin atenshon di Fòrti ni Staten.

Vise Minister di Relashonnan Eksterior Ruso, a bisa ku no ta eksluí ku Rusia ta manda ekipo i atributonan militar pisá pa tantu Venezuela komo Cuba.

Komo retaliashon kontra di sankshon Merikano tin peliger di atake sibernétiko Ruso riba bankonan di Merka ku lo pone transakshonnan elektróniko na peliger loke lo hasi nos ku tantu ta dependé di Merka, vulnerabel.

Otro konsekuensianan pa nos por ta preisnan di kombustibel. Alemania, é motor di EU, ta dependé pa 55% di gas Ruso. Preis di petroli ku awe ta kasi usd 100 por yega usd 150. Preisnan lo subi na EU i Merka ku e aña aki tin un winter sumamente friu. Manera nos sa, nos komo importadó lo importá e inflashon loke lo mishi ku e forsa di kompra,’cost of doing business’, i nos ardu mayó, turismo. Loke por yuda ta si Merka yega na un akuerdo nuklear ku Iran ku te awor no por èksportá su petroli. Por ta un salbashon si Iran bolbe èksportá.

Ukraina tambe ta eksportadó importante di trigo i un fuente di material spesial (litium, kobalt) ku ta usa den bateria, smart phones, panél solar, outo i mas. Un konflikto ta destabilisá e sektornan aki.

E aspektonan netamente geopolítiko por ta keda diskutí na Den Haag so, pero e konsekuensianan riba nos bida diario ta real i ta tuma lugá aki den Kaya Grandi. Ta di spera di mira akshon di nos ‘decision makers’.

Willemstad, Kòrsou

Advertisement

Author: alexdavidrosaria

Alex Rosaria is from Curaçao. He has a MBA from University of Iowa. He was Member of Parliament, Minister of Economic Affairs, State Secretary of Finance and United Nations Development Programme Officer in Africa and Central America. He is an independent consultant active in Asia and the Pacific.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: