Kompleho tin nos kaminda nos ta

Segun Rumbo pa independensia mental: konosé bo historia pa bo konosé bo mes, un nota di maneho di 2002 di Teritorio Insular di Kòrsou, un Yu di Kòrsou ta keda definí komo: Un hende ku ta biba na Kòrsou òf pafó, ku ta komprondé Papiamentu i ta dispuesto pa traha na fabor di adelanto di Kòrsou. E por deklará na mundu ku e ta akseptá Kòrsou su kultura i historia sin kualkier bèrgwensa. E ta akseptá i kumpli ku e echo ku e ta biba den un komunidat multikultural. E no ta konsiderá elementonan kultural di su propio grupo étniko komo kultura di Kòrsou. E ta akseptá ku su kultura relatá na su grupo étniko ta suheto na kultura Afro (Afro ta: “di Afrika òf relatá ku Afrika òf kultura di Afrika, outor)di Kòrsou. E kultura Afro ta e kultura di Kòrsou i esaki ta dominá tur otro grupo étniko. E nota, firmá pa e Diputado di Enseñansa di e gobernashon PAR i PNP a keda usá despues pa PS, MFK i MAN.

E definishon ariba menshoná tin lus kòrá rònt su kurpa pasombra e ta sali for di e buki di rasismo, diskriminashon, xenofobia den kua e idea sentral ta ku un kultura, grupo étniko ta superior kompará ku e otronan. Akaso nos a lubidá e Tutsi (Rwanda), Rohingya (Myanmar) i Roma (‘zigeuners’) (Oropa), djis pa nombra algun kaso?

Semper a usa elementonan di e definishon ariba pa hustifiká dominio di un grupo riba otro. Aki te kasi 1960 a hustifiká superioridat di religion katóliko riba otro religionnan. Dominio di blanku riba otro -komo si fuera nan tabatin un aprobashon selestial-, a pone ku ta un grupo chikí so por a vota. Derechi di voto pa etnisidat Afro lo a kondusí na kanibalismo.

Pa kolmo e outor(nan) ku ta enfatisá konosementu di nos historia, ta demostrá ku sigur nan no sa historia. Promé ku e yegada (fòrsá) di hendenan di Afrika, tabatin Hudiu, Spañó, Hulandes i no papia mes di e grupo original, e indjannan (caiquetio) ku tur otro a bin haña.

Ami no ta indentifiká ku e definishon ariba. Un grupo étniko su norma i balor no por keda evaluá i balorá usando e norma i balornan di un otro grupo étniko, ni maske esaki ta den mayoria.

Lo bo pensa ku despues di sklabitut, kolonialismo, genosidio, sèksismo, rasismo ku a kousa asina tantu doló, nos lo sa mihó i no akseptá algu semehante di hendenan ku enorme kompleho ku nunka a akseptá nan koló òf etnesidat.

Willemstad, Kòrsou

Advertisement

Author: alexdavidrosaria

Alex Rosaria is from Curaçao. He has a MBA from University of Iowa. He was Member of Parliament, Minister of Economic Affairs, State Secretary of Finance and United Nations Development Programme Officer in Africa and Central America. He is an independent consultant active in Asia and the Pacific.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: