
Mijn 99-jarige koffievriend die iedere dag een hoed draagt, vertelde onlangs dat hij zich kan herinneren dat John F. Kennedy het gesprek van de dag werd door de eerste president te zijn die bij zijn inauguratie in 1961 geen hoed droeg en hierdoor gezorgd heeft voor de teloorgang van de hoed. Deze stelling is niet helemaal correct want de heer Kennedy had wel een hoed in zijn handen op weg naar de inauguratie maar deed deze tijdens de ceremonie niet op, en ook bijna nooit tijdens zijn presidentschap wat inderdaad voor veel consternatie zorgde. Verschillende bronnen betwijfelen of deze mode bewuste president helemaal alleen de hoed heeft laten verdwijnen, maar hij speelde wel een belangrijke rol hierbij.
Ook op ons eiland is in de jaren 60 de hoedenrage verdwenen, maar ik weet niet of er hier ooit schande werd gesproken over het bloothoofd. Op foto’s van straatbeelden vanaf het einde van de 19de eeuw was er bijna geen man op Curaçao te verkennen die geen hoed op had. Politici, directeuren, artsen, praktizijns en bankiers bleken een grote liefde te hebben voor dit hoofddeksel. Hoe hoger de (cilinder)hoed hoe interessanter de drager. Het is ook geen toeval dat een ‘average Joe’ in het Nederlands nog steeds wordt aangeduid als ‘Jan met de Pet’ en geen ‘Jan met de hoed’. De hoed was een statussymbool en scheidde de gewone man van de ‘upper class’.
Gedurende medio jaren 60 is de hoed als statussymbool hier verdwenen. Misschien als bewustwording van de bestaande klassenmaatschappij, slechte arbeidsomstandigheden en oneerlijke beloning zoals elders in de wereld toentertijd. Er kunnen andere redenen zijn voor het verdwijnen van de hoed want ik heb hierover geen onderzoek gedaan. Een aantal foto’s na de opstand van 30 mei 1969 toont een ommekeer aan in het gebruik van hoofddeksel in de lokale politiek: de belangrijkste leiders van de opstand hadden bijna altijd een pet op, ook toen ze bij de Gouverneur waren voor beëdiging. Met uitzondering van het dragen van burlesque “hoeden” door vrouwelijke politica in het Koninkrijk, lijkt het tijdperk van hoeden voorlopig voorbij. De ondergang van de hoed betekende echter niet het verdwijnen van onze bestaande klassenmaatschappij.
In plaats van de hoed zijn er andere statusobjecten gekomen. De ‘gated communities’ die sinds 30 Mei 1969 zijn vervijfvoudigd, luxe wagenparken, opulente religieuze gebouwen, dure horloges, peperdure feestjes, sieraden en ik kan zo doorgaan. De hoed is ingeruild voor andere materiële acquisities.
Ik moet dan ook ongetwijfeld denken aan ’s werelds oudste blogger, de Zweedse Dagny Carlsson, die dit jaar op 109-jarige leeftijd is heen gegaan. Zij groeide na haar 100ste verjaardag uit tot een beroemdheid in de wereld van bloggers. Ik las af en toe haar ‘blogs’ en vond vooral haar motto: ‘niets was vroeger beter dan vandaag’ heel mooi. Bepaalde dingen gaan inderdaad nooit weg, ze veranderen slechts van vorm.
Willemstad, Curaçao