Suisidio ta shòk nos: salú mental mester stòp di ta tabú

Manera mayoria hende mi a keda di shòk pa mira kon un persona ta tira su kurpa for di un edifisio pa despues mi lesa su karta di suisidio. Aparentemente e a pèrdè e bataya kontra di depreshon despues di a skond’e i no a buska yudansa profeshonal. Ta di lamentá ku e situashon mester a yega asina leu i mi ta manda mi palabranan di forsa pa famia i amigunan di e defuntu.

E kaso aki ta bolbe demostrá e nesesidat pa dediká mas rekurso na salú mental, prinsipalmente durante di e pandemia aki manera mi a skibi for di aprel 2020. Mas ku tur kos, ekspertonan mester, na un manera habrí, papia i konsientisá nos poblashon tokante di salú mental. Nos ainda tin e tradishon di stigmatizá, kondená i asta yama esnan ku ta sufri di depreshon òf ansiedat, loko. Hopi di esaki tin entre otro ke ber ku loke sierto religion a imprentá te ku 30 aña pasá den hende via di por ehèmpel katisashi (paragraf 2280-83), esta ku suisidio ta un krímen grandi i un piká kontra di dios.

Ta tempu pa nos stòp ku e legado lamentabel aki i rekonosé ku entre otro desbalanse sikológiko, angustia, ekspektativanan irealistiko, biba riba nos forsa, maluso di alkohol, droga, ekskluson soshal i soledat ta afektá negativamente nos salú mental i por hiba algun di nos na suisidio.

Stigmatisashon i dramatisashon segun ekspertonan no ta yuda e kousa. Silensio tampoko. Mester trata suisidio komo un aspekto di salú públiko. Suisidio mester keda rekonosé komo un intento (desesperá) pa skapa di un sufrimentu ku a bira asina grandi ku e persona no ta mira otro manera pa haña alivio ku no ta morto. Loke tambe nos mester realisá ta ku e persona ei lo a preferá un otro alternativa. Nos no mester kondená e persona ku ta konsiderá suisidio, pero yud’é buska ayudo i haña un alternativa.

Willemstad, Kòrsou

Author: alexdavidrosaria

Alex Rosaria is from Curaçao. He has a MBA from University of Iowa. He was Member of Parliament, Minister of Economic Affairs, State Secretary of Finance and United Nations Development Programme Officer in Africa and Central America. He is an independent consultant active in Asia and the Pacific.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: